De rijke geschiedenis van Loevestein beslaat ruim 650 jaar en is in te delen in drie hoofdstukken: de middeleeuwen, de staatsgevangenis en de Hollandse Waterlinie. De meest markante gebeurtenis in de geschiedenis van het slot is ongetwijfeld de bijzondere ontsnapping van Hugo de Groot.
MIDDELEEUWEN
Ridder Dirc Loef van Horne
Tegenwoordig is de Waal één van de drukst bevaren rivieren van Europa. Ridder Dirc Loef van Horne was zich daar in de Middeleeuwen, rond 1360, al van bewust. Hij had niet alleen een simpel blokhuis voor ogen toen hij startte met de bouw van Loevestein, maar een kasteel! Om zijn ambitieuze bouwplannen te financieren had Dirc veel geld nodig. Om zijn inkomsten te verhogen, vestigde hij een illegale riviertol. Met succes zou je kunnen zeggen. Binnen 10 jaar bouwt hij Loevestein uit tot een heus kasteel. Maar het illegale tol heffen kost hem tegelijk ook zijn kasteel. Als de graaf van Holland erachter komt, raakt Dirc zijn kasteel kwijt.
STAATSGEVANGENIS
Soldatendorp op Loevestein
In 1572 weten de geuzen Loevestein definitief in te nemen en is Loevestein voortaan in Staatse handen. Willem van Oranje laat Slot Loevestein versterken. Rondom het kasteel worden vestingwallen aangelegd. Daaromheen wordt een gracht gegraven. Binnen de vestingwallen wonen soldaten; aanvankelijk in houten barakken, later in stenen huisjes. Het kasteel staat kaal en leeg midden in de vesting. Het lijkt heel geschikt als gevangenis. Vrijwel alle kamers worden als cel gebruikt en de grote zaal op de tweede verdieping, die we nu nog ‘Staatsgevangenis’ noemen, wordt met houten scheidingswanden verdeeld. De gevangenen zijn geen criminelen, maar politiek en religieus andersdenkenden: de Staatsgevangenen van Nederland.
HUGO DE GROOT
Grondlegger van het internationaal recht
De ontsnapping van Hugo de Groot in een boekenkist is de meest spectaculaire ontsnapping uit de Nederlandse geschiedenis. Hugo de Groot groeide uit tot een historisch icoon en zijn ontsnapping werd vele malen verbeeld. Veel minder bekend maar van veel groter belang is het gedachtegoed dat hij naliet. Zijn ideeën over vrede, vrijheid en recht veranderden de wereld.
DE HOLLANDSE WATERLINIE
Unesco Werelderfgoed
Het concept is eenvoudig, maar erg effectief. Delen van het land worden onder water gezet om te voorkomen dat de vijand kan oprukken. Wanneer is deze gebouwd? En door wie? Wat is het verschil tussen de Oude en Nieuwe Hollandse Waterlinie? En hoe diep was de waterlinie eigenlijk? Lees meer over dit Unesco Werelderfgoed.
ARCHEOLOGIE
Bodemvondsten
Wist jij dat Loevestein een archeologische site is? Het grootste deel van de collectie van Loevestein, zo’n 6.000 stukken, bestaat uit vondsten die we zelf hebben opgegraven. Een deel daarvan is te zien in de vaste tentoonstelling ‘Opgegraven’ in onze soldatenhuisjes. Deze bodemvondsten vertellen verhalen, soms heel bijzonder, en soms verrassend gewoon.